راسخون : این آیه به یک اصل اساسی در حیات همه انسان ها اشاره دارد و آن اصل این است که زندگی همواره با زحمت و رنج و تعب آمیخته است، حتی اگر هدف، رسیدن به متاع دنیا باشد.
رئیس فرشتگان:
انه لقول رسول کریم/ ذی قوة عند ذی العرش مکین/ مطاع ثم امین(19- 21/ تکویز)
در این آیات، پنج وصف برای جبرئیل – پیک وحی خدا – بیان شده که برای هر فرستاده جامع الشرایط لازم است. نخستین وصف، کریم بودن است که اشاره به ارزش وجودی اوست.
دومین وصف، قدرت است. این تعبیر درباره جبرئیل به خاطر آن است که برای دریافت پیام بزرگ الهی و ابلاغ دقیق ان قدرت و نیروی عظیمی لازم است و اصولاً هر فرستاده ای باید در حدود رسالت خود صاحب قدرت باشد.
وصف دیگر این است که صاحب مکانت و منزلت است. جبرئیل در آسمان ها مورد اطاعت فرشتگان و امین است.
از روایات استفاده می شود که گاه جبرئیل امین را برای ابلاغ آیات قرآن، گروه عظیمی از فرشتگان همراهی می کردند و بی شک آنها از او اطاعت می کردند. حتی از برخی روایات استفاده می شود که تمام فرشتگان آسمان، مانند فرشته ای که خازن و نگهبان دوزخ است، از فرمان حضرت جبرئیل اطاعت می کنند.
انسان مغرور به خدا:
یا ایها الانسان ما غرک بربک الکریم(7/ انفطار)
این آیه، انسان را از حیث انسانیت اش مخاطب کرده، او را در برابر خداوندی قرار می دهد که هم رب است و هم کریم؛ به مقتضای ربوبیتش پیوسته او را حمایت کرده و تربیت و تکامل او را بر عهده گرفته و به مقتضای کرمش او را بر سر خوان نعمت خود نشانده و از تمام مواهب مادی و معنوی برخوردار کرده و بی آن که انتظاری از او داشته باشد و پاداش و عوضی بطلبد، حتی خطاهای او را نادیده می گیرد و با کرمش او را مورد عفو قرار می دهد.
حدیث مربوطه:
پیامبر اکرم(ص): هنگام تلاوت این آیه فرمود:جهل و نادانی انسان او را مغرور کرده است.
یا ایها الانسان انک کادح الی ربک کدحا فملاقیه(6/ انشقاق)
این آیه به یک اصل اساسی در حیات همه انسان ها اشاره دارد و آن اصل این است که زندگی همواره با زحمت و رنج و تعب آمیخته است، حتی اگر هدف، رسیدن به متاع دنیا باشد، تا چه رسد به این که هدف، آخرت و سعادت جاویدان و قرب پروردگار باشد.
این طبیعت زندگی دنیا است، حتی افرادی که در نهایت رفاه زندگی می کنند نیز از رنج و زحمت و درد برکنار نیستند. تعبیر ملاقات پروردگار در اینجا، خواه اشاره به ملاقات صحنه قیامت باشد که صحنه حاکمیت مطلقه اوست یا ملاقات جزا و پاداش و کیفر او یا ملاقات خود او از طریق مشاهد باطنی، نشان می دهد که این رنج و تعب آن روز ادامه خواهد یافت و زمانی به پایان می رسد که پرونده این دنیا بسته شود و انسان با عملی پاک خدای خویش را ملاقات کند
حدیث مربوطه:
امام سجاد(ع): راحت و آسایش در دنیا و برای اهل دنیا وجود ندارد راحت و آسایش تنها برای بهشت و آهل آن آفریده شده است. رنج و تعب در دنیا آفریده شده و برای اهل دنیا هیچ کس پیمانه ای از آن به دست نمی آورد مگر اینکه دو برابر آن حرص نصیبش می گردد و کسانی که از دنیا بیشتر دارند، فقیرترند؛ زیرا در حفظ اموال خویش محتاج دیگران و برای حفظ آن به تمام اسباب دنیوی نیازمندند.
بنابراین در ثروت دنیا نیز راحتی وجود ندارد.
امام سجاد(ع): هرگز دوستان خدا در دنیا به خاطر دنیا رنج و تعب نمی کشند، بلکه رنج و تعب آنها در دنیا برای آخرت است.
آمدن خدا:
و جاء ربک و الملک صفا صفا(22/ فجر)
تعبیر جاء ربک کنایه از فرا رسیدن فرمان خدا برای رسیدگی به حساب خلایق یا ظهر آیات عظمت و نشانه های خداوند یا ظهور کامل معرفت به پروردگار در آن روز است، به گونه ای که جای انکار برای هیچ کس باقی نمی ماند، گویی همه ذات بی مثالش را با چشم مشاهده می کنند.
به هر حال مسلم است که آمدن خداوند به معنای حقیقی کلمه که لازمه آن جسم بودن و انتقال در مکان است، معنی ندارد، چرا که او از جسم و خواص آن مبرا است.
من شر الوسواس الخناس/ الذی یوسوس فی صدور الناس/ من الجنه و الناس(4-6/ ناس)
وسوسه گر پنهانکار:
اصولا شیاطین برنامه های خود را با مخفی کاری می آمیزند و گاه چنان در گوش جان انسان می دمند که انسان باور می کند فکر شیطان، فکر خود او است و از درون جانش جوشیده و همین باعث اغوا و گمراهی در پوشش هدایت می شود.
انسان نباید انتظار داشته باشد که شیاطین را در لباس خودشان ببیند بلکه همیشه آنها قسمتی از حق را با قسمتی از باطل می آمیزند تا بر مردم مسلط شوند و در این هنگام است که به فرموده امام علی(ع) شیطان بر دوستانش مسلط می شود.
نکته دیگر این که به فرموده این سوره شیطان صفتان مخفی کار، در همه لباس ها و قشرها در میان انس و جن پراکنده اند و تنها در یک گروه خاص دیده نمی شوند.
دوستان ناباب، پیشوایان گمراه، وسایل ارتباط جمعی وسوسه گر و ... همه و همه در مفهوم گسترده وسواس خناس وارد می شوند که انسان باید از همه آنها به خدا پناه ببرد.
صدق الله العلی العظیم و صدق رسوله الکریم و الحمدلله رب العالمین
اللهم تقبل منا
منابع:
قرآن حکیم و شرح آیات منتخب/ ترجمه: آیت الله مکارم شیرازی
میزان الحکمه / با ترجمه فارسی/ محمدی ری شهری
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند
